گزارش و تحقیق : دکتر ونوشه شکری
سایت موزه ها، محوطه های باستانی و سایت های تاریخی را در برمی گیرند که فصول مختلف کاوش های باستان شناسی را طی کرده اند و هدف از آن معرفی برخی از آثار مورد نظر است و آنچه در این رابطه با اهمیت به نظر می رسد در درجه اول، نوع معرفی و کیفیت های آن و نیز ابزارهایی است که در این معرفی مورد استفاده قرار می گیرند و بعد از آن، دسته بندی آثار تاریخی ؛ به ویژه آن دسته از آثاری که در محدوده این طرح قرار می گیرند. سایت موزه در یک تعریف کلی به موزه هایی اطلاق می شود که در محل و ترکیب با یک محوطه(سایت) تاریخی شکل گرفته، البته تنها به موزه هایی که مرتبط با آثار تاریخی و باستانی است اطلاق نمی شود، بلکه طیف گسترده ای از جمله محیط و منظر پیرامونی آثار را نیز شامل می شود.
یک سایت موزه باستان شناختی به عنوان خانه – موزه ای است که مواد و اشیاء کشف شده از کاوش های باستان شناختی یا سایر پژوهش های روشمند را به نمایش می گذارد. بنابراین یک سایت موزه باستان شناختی می تواند یک موسسه غیر انتفاعی دائمی برای ارائه خدمات به جامعه و توسعه آن تلقی شود که می تواند در مکان محوطه باستان شناختی یا کنار آن تاسیس شود. یک سایت موزه باستان شناختی از مدارک، پژوهش ها، میراث فرهنگی منقول یک اجتماع و همچنین آثاری که در نتیجه کاوش یا بررسی باستان شناسی بدست آمده است؛ با اهداف حفاظت، مستند سازی، مطالعه، تفسیر و آموزش، اداره و مدیریت می شود.
یکی از این سایت موزه ها آکروپولیس است که توجه به نوع استفاده از این سایت موزه می تواند راهگشای خوبی برای کسانی باشد که به میراث فرهنگی کشور توجه داشته وبه آن می پردازند.
آکروپولیس
از قرن نوزدهم گزارشاتی که در مورد پارتنون ، توسط باستان شناسان، معماران، سیاستمداران و روشنفکران تهیه شده بود، غالبا آن را به عنوان یک بنای یادبود توصیف کرده اند گویی که از زمان باستان تاکنون هرگز تغییری نکرده است. بازسازی و تغییرات پارتنون سفید برای مدت زمان طولانی ادامه داشته است، حتی شواهد و داده های علمی نیز به وضوح تحول ساختمان را در گذشت زمان نشان می دهند. علیرغم اینکه قبلاً معلوم شده بود که این بنای تاریخی در طی ادوار،مورد استفاده های مختلف قرار گرفته است .نخستین موزه آکروپولیس در ابتدا در سال 1874 بنا به برنامه های پاناگیس کالکوس (78- 1810) ساخته شد و آثار باستانی و یافته های باستانی از محل آکروپولیس در آن قرار گرفت. به زودی آشکار شد که موزه اولیه ساخته شده برای نمایش همه اشیاء به اندازه کافی بزرگ نیست. تمهیدات بعدی در اواخر قرن نوزدهم به آن اضافه شد و بنای جدید جایگزین بنای قدیمی در سال 1953- 1956 شد. این بنا توسط پاتروکلوس کارانتینوس (763 - 1903) ساخته شده و در سال 1956 افتتاح شد. نمایشگاه دائمی آن در سال 1964 و زیر نظر باستان شناس و مسئول موزه آکروپولیس، یانیس میلیادیس (1875-1995) به پایان رسید.
سرانجام ، در سال 2000 ، مسابقه بین المللی برای طراحی یک موزه جدید ، برای آکروپولیس برگزار شد. برنده معمار سوئیسی مستقر در نیویورک برنارد تسوومی به همراه دفتر معماری محلی مایکل فوتیادیس بود که به یشنهاد او موزه جدید ساخته و در سال 2007 افتتاح شد ، درنهایت این مکان بعد از انتظار طولانی ، آتن را به یکی از مشهورترین اماکن باستانی جهان مبدل کرد.
یکی از مسائلی که معماران باید با آن کنار می آمدند و یکی از دلایل روند طولانی ساخت موزه در آن مکان ، وجود کاوش های باستان شناسی در محل بود. اگرچه این موزه در بالای آکروپولیس واقع نشده است ، اما چون در حاشیه جنوب شرقی آن قرار دارد ، اماکن مسکونی مهم با قدمت دوران برنز تا اوایل مسیحیت در منطقه ماکریانی،در محلی که برای ساخت موزه برنامه ریزی شده بود، کشف شد. براساس گفته های آرگیرو لوکاکی، موزه جدید آکروپولیس به عنوان یک مدار چند قطبی بین آکروپولیس ، جامعه معاصر یونان و موجودیت خودش عمل کرده و ابعاد فیزیکی و روانی هر یک را تجسم می کند
کاوش های در محل از طریق یک برش بزرگ که در تخته کف درست قبل از ورودی اصلی موزه ساخته شده قابل مشاهده است.
کاوش های باستان شناسی: سفر آغاز می شود
ساختمان موزه شامل سه سطح اصلی و یک اشکوب است. سازه مدرن "شناور" بر روی حفاری ها در همان محل ، با پشتیبانی از ستون های بتونی مسلح با دقت ساخته شده تا با محل حفاری تداخل پیدا نکند. می توان مکان باستان شناسی را تا حدودی زیرزمین واقعی ساختمان جدید دانست
این کاوش ها در حال حاضر در دسترس عموم قرار ندارد. با این حال ، بازدید کنندگان تا حدودی می توانند حفاری ها را از کف شیشه ای که در ورودی موزه بروی آن ساخته شده، مشاهده کنند. قرار است که در آینده نزدیک به طور کامل در دسترس عموم قرار گیرد.طبقه همکف شامل لابی ، فضاهای نمایشگاه موقت ، خدمات بازدید کننده و سالن اجتماعات است. ارتباط بصری با کاوش ها باعث می شود تا این سطح اولین مرحله از یک سفر تاریخی باشد که معمار تسوومی هنگام طراحی معماری موزه با دقت آن را برنامه ریزی کرده است.
نمایشگاه دائمی: یک سفر مدور در فضا و زمان
موزه آکروپولیس مجموعه ای خارق العاده از مجسمه ها را در خود جای داده است ، که از یونان باستان تا دوران روم و تا حدود پانزده قرن قدمت دارد که در پنج لایه به ترتیب زمان قرار دارد.
بازدیدکنندگان از طریق یک رمپ شیشه ای بزرگ ، مشرف به کاوش های زیرین و هم مرز با آثار باستانی کشف شده در دامنه آکروپولیس ، به سطحی می رسند که در آن نخستین گالری مختص به دوره "آرکائیک" ازدوره هنری یونان و نمایشگاه های باستان شناسی آن را نشان می دهد.
سپس ، از طریق یک راه پله ، مسیر بازدید تا بالاترین سطح موزه ادامه می یابد ، که در آن گالری پارتنون قرار دارد و مسیر حرکت بازدیدکنندگان به گونه ای طراحی شده که مطابق با مسیر حرکت در پارتنون است و مجسمه های مرمری نیز آنگونه چیده شده اند که در همان ابتدای ساختشان در معبد قرار داشتند.
کتیبه معروف پارتنون در قلب گالری به نمایش گذاشته شده است. بخشی از قطعات این کتیبه اصل و بخش دیگر آن در لندن ساخته شده است .
از طریق پنجره های بزرگ ، آثار هنری آکروپولیس و پارتنون رابطه مستقیمی برقرار می کنند.از سطح بالای موزه ، مسیر ادامه می یابد ، به مرور زمان پیش می رود و به سمت پایین می رود ، جایی که آثار مربوط به دوره کلاسیک روم نمایش داده می شوند ، درنهایت به طبقه ورودی باز می گردند و بدین ترتیب مسیر حرکت نمایشگاه در فضا و زمان به اتمام می رسد.
یک ساختمان پر از نور روز
استفاده از نور روز با دقت برنامه ریزی شده و یک مؤلفه اساسی در طراحی توسط معمار تسومی بوده است.از آنجا که موزه آکروپولیس ، تا حد زیادی موزه مجسمه ها است و با توجه به اینکه می توان بسیاری از آثار را از همه طرف مشاهده کرد، به نورپردازی مناسب نیازمند بود راه حل ارائه شده توسط معماران این بود كه نورپردازی پراكنده محیطی را از طریق مجموعه ای از دهانه ها با شیشه كامل در كل محیط گالری ها اجرا كنند. گالری پارتنون نیز توسط چراغهایی روشن شده است. برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد از تابش شدید خورشید ، به ویژه در تابستان ، چنین دهانه هایی با عایق شیشه ای بسیار کارآمد مجهز شده بودند.
برنامه ها و خدمات موزه
موزه آکروپولیس ، نمایشگاه های موقت ، تورهای مشخص و فعالیت های آموزشی را برگزار می کند. در کنار فضاهای نمایشگاهی ، ساختمان موزه ، شامل یک سالن اجتماعات ، یک فروشگاه ، یک کافه و یک رستوران با یک تراس پانوراما با مشرف به آکروپولیس است.